Art voish ny pabyryn: Boaldyn 2018

Traa shoh ta shin ooilley er chlashtyn jeh ny yogurtyn shen ta cummal seose ny beishteigyn mie as vondeishagh ta goaill ayns mynnagh dy chooilley unnane jin.

Agh row fys eu nagh vel agh 43% jeh ny killagyn ayns nyn gorp killagyn dooinney as dy re myn-vioee jeh caghlaaghyn sorçh ta’n chooid elley? Ta ny myn-chretooryn shoh ry gheddyn ayns dy chooilley chooill çheu-sthie as er eaghtyr y chorp ain, agh er-lheh ayns y vynnagh, raad t’ad er-lheh scanshoil son y claynt. Ta mysh feed thousane dy yientagyn ayns killagyn dooinney, agh my ta shin cur dy cheilley ooilley ny gientagyn ayns ny myn-vioee çheu-sthie jin, ta eddyr daa villioon as feed millioon gientagyn myn-vioee ayns yn ‘nah genome’ ain.

            Ta ronseyderyn goaill toshiaght dy hoiggal ny smoo mychione y vyn-chruinney-vio (microbiome) shoh. Roish nish cha row shin dellal rish ny myn-vioee ayns nyn gallin agh dy hilgey medjinyn orroo dy chur mow ad tra t’ad jannoo çhing jin. Agh nish t’eh smooinit dy voddagh ny beishteigyn hene shirveish son medjin noi ymmodee gorlaghyn (bugs as drugs t’ad gra rish shoh). T’eh er ve jeeaghit dy vod cur er ash myn-vioee va dy laccal ayns mynnagh lugh cur er lugh roauyr trimmid y choayl, as ta feanish ayn dy vod karraghey myn-chruinney-vio peiagh feaysley er farbaghey-collane askaidagh. She cooish ymmodee-filley t’ayn: t’eh smooinit dy voddagh feme y ve rish mestaghyn er-lheh jeh mysh jeih gys queig myn-vioee jeig ayns lheihys.

            Ta paart dy leih goll hoshiaght roish ny sheanseyryn as jannoo reddyn orroo hene nagh vel er nyn browal dy ve breeoil ny sauçhey. Son mac-soyley, t’eh smooinit dy vel lhiannoo çheet quail myn-vioee son y chied cheayrt choud’s t’eh goll er ruggey (t’eh slane glen ’sy vreinn) as dy re ny myn-vioee t’eh dy gheddyn veih corp e voir ayns ny chied vinnidyn shen feer scanshoil ayns cummey myn-chruinney-vio yn lhiannoo as soiaghey seose yn system hene-choadey vees farraghtyn ooilley laghyn e heihll. She myn-vioee jeh sorçhyn elley hig raad lhiannoo ta giarit ass y voir ayns ynnyd v’er ny ruggey dy dooghyssagh, as ta paart smooinaghtyn dy vod bree y ve ec shoh er slaynt yn lhiannoo ’sy traa ry heet. Ta’n Scrutaghey Cruinney-vio Oikanyn ayns Ollooscoill Virmingham çhymsaghey keck veih kiare feed thousane lhiannoo dy gheddyn magh vel shih firrinagh.

            Ta paart dy vummigyn ta geddyn Caesarean goaill ass laue vondeishyn ny myn-vioee oc hene y choyrt da nyn lhiennoo liorish slaa stoo ass nyn bytt hene er crackan as beeal y lhiannoo. Cha s’ain my-ta vel yn ‘sheelaghey pytt’ shoh gobbraghey ny vel eh danjeyragh. Aght erbee, t’eh jeeaghyn baghtal dy vel lheihyssyn ta jannoo ymmyd jeh myn-vioee goll dy chaghlaa dy mooar yn aght ta shin prowal son çhingys as slaanaghey eh.

Dy lhaih yn art shoh ayns Baarle jeeagh er shoh

      

 

 

Published: Thu, 01 Jan 1970